Rośliny - powtórzenie przed egzaminem

Według obowiązującej podstawy programowej (czyli zapisu tego co może być na egzaminie) gimnazjalista powinien znać budowę i funkcjonowanie organizmu roślinnego na przykładzie rośliny okrytozalążkowej inaczej okrytonasiennej.
Czyli znajomość budowy i funkcjonowania mszaków, paprotników i nagozalążkowych nie obowiązuje. To dobra wiadomość.
Po kolei co trzeba umieć.

1. Uczeń wymienia czynności życiowe organizmu roślinnego
Roślina wykonuje takie czynności życiowe jak każdy organizm czyli:
- odżywia się (dzięki fotosyntezie). Tylko kilka roślin na tej planecie jest cudzożywnymi pasożytami (są to np. kanianka, łuskiewnik różowy). Rośliny drapieżne (rosiczka, dzbanecznik i muchołówka) są samożywne (dużo ludzi myśli, że czerpią one pokarm z łowionych owadów - a to nieprawda, one potrzebują tych much aby uzyskiwać z nich tylko sole mineralne). Jemioła też jest samożywna - z drzewa, na którym żyje "kradnie" tylko wodę - pokarm wytwarza sobie sama.
FOTOSYNTEZA - zachodzi w chloroplastach, przy udziale energii świetlnej (zwykle słonecznej, chyba, że rośliny rosną w szklarni)
dwutlenek węgla + woda → glukoza + tlen

- oddycha (oddychanie zachodzi w mitochondriach)

 
Łatwo zapamiętać  zapis oddychania bo jest to odwrotność fotosyntezy
- porusza się i reaguje na bodźce ( np rośnie w kierunku światła, liście ustawiają się do światła, kwiaty zamykają się i otwierają w zależności od pory dnia lub temperatury)
- rośnie i rozwija się
- rozmnaża się (wegetatywnie czyli bezpłciowo przez bulwy, kłącza, cebule i rozłogi) lub płciowo dzięki kwiatom
2. Uczeń identyfikuje i opisuje organy rośliny okrytonasiennej

 
Wyjaśnienia do rysunku: 
hipokotyl to część łodygi pod liścieniami - tego nie musisz wiedzieć
pęd to część nadziemna rośliny
Dobrze opisana budowa rośliny http://www.ebiologia-gim4zory.pl/rosl_budowa.php
niestety podane na stronie e-podręczniki już nie istnieją
Pod podanym adresem na końcu strony jest do pobrania test . Właściwe odpowiedzi zostaną podane jutro.

 3. Uczeń rozróżnia elementy budowy kwiatu i określa ich rolę w rozmnażaniu płciowym.


Płatki korony zwykle wabią owady  zapylające kwiat. Razem z działkami kielicha płatki stanowią okwiat i wspólnie chronią słupek i pręciki.
Słupek (słupkowie) to żeński element kwiatu. W dolnej części słupka - zalążni powstaje komórka jajowa.
Pręciki (pręcikowie to męski element kwiatu. W ziarnach pyłku, który powstaje w pręcikach znajdują się komórki plemnikowe ( nie plemniki bo nie mają zdolności do samodzielnego poruszania się). Ziarno pyłku, które zostanie przeniesione na górną część słupka (znamię słupka) wytwarza łagiewkę pyłkową (długą rurkę wrastającą w słupek), która umożliwia przedostanie się komórek plemnikowych do komórki jajowej i zapłodnienie.
ZAGANIA EGZAMINACYJNE
zadanie 2 tutaj
4. Uczeń przedstawia budowę nasienia i opisuje warunki niezbędne do jego kiełkowania
To budowa nasienia







Łupina nasienna ma za zadanie chronić zarodek
Zarodek to młoda roślina, która powstała w wyniku zapłodnienia
Liścienie to liście zarodkowe (tej młodej rośliny)
Bielmo to substancje zapasowe dla młodej rośliny, która na początku swojego życia nie jest zdolna do fotosyntezy i musi korzystać z tego, co dostała od rośliny macierzystej. Substancje zapasowe to zwykle skrobia (np pszenica, żyto, owies), białko (np fasola, groch, soja) lub tłuszcz (np słonecznik, rzepak, mak)

Do kiełkowania nasiona potrzebują:
wody (wilgoci)
odpowiedniej temperatury (czasem wyższej, czasem niższej - to zależy od gatunku rośliny ale zawsze powyżej 0 stopni Celsjusza)
TLENU - bo potrzebują tlenu aby mogły podczas oddychania tlenowego uwolnić energię (utleniają substancje zgromadzone w bielmie)