niedziela, 29 października 2017

Układ nerwowy - przygotuj się do sprawdzianu

1. Budowa neuronu (komórki nerwowej)


Znalezione obrazy dla zapytania neuron budowa


dendryt - wypustka komórki nerwowej krótsza doprowadza impulsy nerwowe do ciała komórki
akson  - wypustka dłuższa komórki nerwowej przewodzi impulsy nerwowe od ciała komórki

osłonka mielinowa - Mielina to substancja wytwarzana przez komórki otaczające aksony komórek nerwowych. W ośrodkowym układzie nerwowym są to oligodendrocyty, natomiast w obwodowym układzie nerwowym są to komórki Schwanna (lemocyty).(nie musisz tego, co podkreślone wiedzieć)
Osłonka mielinowa izoluje akson (impuls nerwowy nie przeskakuje na inny akson) i przyspiesza przewodzenie impulsu.


synapsa - to miejsce połączenia komórek nerwowych (łączy akson jednej komórki nerwowej z dendrytem następnej)


Znalezione obrazy dla zapytania synapsa

Synapsa zamienia impuls nerwowy na neuroprzekaźnik wydzielany przez zakończenie aksonu. Dendryt odbiera cząsteczki neuroprzekaźnika (za pomocą receptorów) co powoduje znów wytworzenie impulsu nerwowego (prądu elektrycznego)

Między neuronami występują komórki glejowe - stanowią obok komórek nerwowych drugi składnik tkanki nerwowej. Czasami wszystkie rodzaje komórek glejowych określane są wspólnie jako neuroglej. Komórki glejowe pełnią różne funkcje: odżywiają komórki nerwowe, budują osłonki mielinowe i wykonują inne czynności wspomagające neurony.

Budowę komórki nerwowej i synapsy znajdziesz  tutaj

2. Budowa układu nerwowego
Ogólny plan budowy układu nerwowego znajdziesz tutaj

Ze względu na budowę można podzielić układ nerwowy na:
a) ośrodkowy w jego skład wchodzą: mózgowie (czyli mózg, móżdżek i rdzeń przedłużony) i rdzeń kręgowy
b) obwodowy ( w jego skład wchodzą nerwy czaszkowe i rdzeniowe)

Ośrodkowy układ nerwowy jako centrum kontroli czynności życiowych organizmu musi być szczególnie dobrze chroniony przed urazami i wpływem czynników zewnętrznych. Mózgowie i rdzeń kręgowy są osłaniane przez:
  • elementy kostne – kości czaszki chronią mózgowie, a kanał kręgowy – rdzeń kręgowy;
  • płyn mózgowo-rdzeniowy, będący przesączem osocza krwi, który amortyzuje wstrząsy i dostarcza do komórek nerwowych substancje odżywcze oraz odbiera z nich ich produkty przemiany materii;
  • 3 błony zbudowane z tkanki łącznej, zwane oponami mózgowo-rdzeniowymi.
Znalezione obrazy dla zapytania układ nerwowy człowieka schemat
Rysunek przedstawia centralny (inaczej ośrodkowy) układ nerwowy i nerwy obwodowe

MÓŻDŻEK jest odpowiedzialny za:
a) utrzymanie równowagi
b) napięcie mięśni
c) koordynację ruchów

RDZEŃ  PRZEDŁUŻONY reguluje takie czynności jak:
a) oddychanie
b) praca serca
c) regulacja ciśnienia krwi
d) trawienie
e) utrzymanie stałej temperatury ciała

MÓZG - składa się z 2 półkul, z których każda działa nieco inaczej ale obie współpracują
Zobacz jak działają obie półkule tutaj

jak działa mózg
Kora mózgowa dzieli się na płaty.
a) czołowy
b) skroniowy
c) ciemieniowy
d) potyliczny

Budowę pola ruchowego możesz zobaczyć tutaj




Ze względu na sposób działania układ nerwowy można podzielić na:
a) somatyczny
b) autonomiczny (część współczulna i część przywspółczulna)

Somatyczny układ nerwowy - steruje pracą mięśni szkieletowych, umożliwia kontakt organizmu ze środowiskiem (za pomocą narządów zmysłów), jego działanie podlega naszej woli.

Autonomiczny układ nerwowy - kieruje pracą narządów wewnętrznych, procesami przemiany materii, jego działanie nie podlega naszej woli (choć możemy sobie je uświadamiać np. że szybciej bije nam serce na widok ukochanego)

Znalezione obrazy dla zapytania układ nerwowy człowieka budowa i funkcje

To najlepszy rysunek jaki znalazłam. Ale jest błąd - przy jelicie, w układzie przywspółczulnym powinno pisać pobudzenie perystaltyki  (a nie pobudzenie przysadki)
Przypominam - perystaltyka to ruchy robaczkowe jelit, ruchy popychające pokarm w jelicie.

Wystarczy zapamiętać!
Część współczulna uaktywnia się w sytuacji zagrożenia oraz silnych emocji (zwiększa szybkość skurczów serca, rozszerza oskrzela, podnosi ciśnienie krwi ale spowalnia trawienie)
Część przywspółczulna odpowiada za relaks (spowalnia tętno, obniża ciśnienie krwi, zwęża oskrzela, pozwala spokojnie trawić pokarm)

3. Działanie układu nerwowego

Teraz zadanie
Na schemacie przedstawiono elementy łuku odruchowego.
Znalezione obrazy dla zapytania łuk odruchowy budowa

Narysuj, przy pogrubionych kreskach na schemacie, strzałki ilustrujące kierunek przepływu impulsu nerwowego w każdym neuronie.

Podaj nazwę neuronu oznaczonego na schemacie literą X.  
Jeśli masz z tym problem zajrzyj tutaj

O odruchach przeczytasz tutaj

Zadanka do zrobienia tutaj
                                   i tutaj
                                   i jeszcze tutaj

niedziela, 8 października 2017

GRUCZOŁY DOKREWNE I HORMONY

Co trzeba wiedzieć i umieć z tego działu?
1. Jak rozmieszczone są najważniejsze gruczoły dokrewne? (To masz zaznaczone na ludziku - w zeszycie) zobacz aplikację nr1
2. Podwzgórze (część mózgu) wpływa na wydzielanie hormonów niektórych gruczołów ale nie bezpośrednio tylko przez przysadkę mózgową. patrz tutaj
Ilustracja w formie schematu blokowego przedstawia proces samoregulacji na przykładzie wydzielania tyroksyny. W centrum ułożone kolejno kolorowe prostokąty. Pomarańczowy to podwzgórze. Strzałka w dół prowadzi do hormonu regulującego pracę przysadki (fioletowy prostokąt). Strzałka w dół prowadzi do przysadki mózgowej (pomarańczowy prostokąt). Stąd schodzi do hormonu regulującego pracę tarczycy (fioletowy prostokąt). Strzałka w dół wskazuje tarczycę (pomarańczowy prostokąt), wydzielającą tyroksynę (fioletowy prostokąt). Na dole po lewej żółty prostokąt. Oznacza on wysoki poziom hormonu we krwi. Dwie szare strzałki (hamowanie), prowadzą do podwzgórza i przysadki mózgowej. Jasnoniebieski prostokąt po lewej stronie to niski poziom hormonu we krwi. Prowadzą od niego w górę dwie szare strzałki (pobudzenie): dłuższa do podwzgórza, krótsza do przysadki mózgowej.
3. WAŻNIEJSZE  HORMONY (i ich działanie):

HORMONY  PRZYSADKI  MÓZGOWEJ
  •  somatotropina (hormon wzrostu) pobudza wzrost kości długich czyli pobudza organizm do ogólnego wzrostu ciała. niedobór - powoduje karłowatość; nadmiar - u młodych ludzi gigantyzm (nadmierny wzrost), u dorosłych - akromegalia (rozrost kości dłoni, stóp i twarzy)
  • hormony tropowe (kierunkowe) pobudzają nadnercza, gonady (jądra lub jajniki), tarczycę do wydzielania ich hormonów
  • prolaktyna* pobudza wytwarzanie mleka w gruczołach mlecznych
  • oksytocyna* wywołuje skurcze macicy (przy porodzie)
  • wazopresyna* reguluje ilość wody w moczu. niedobór - nadmierne wydalanie moczu może powodować odwodnienie organizmu; nadmiar - zbyt dużo wody jest zatrzymywane w organizmie
 HORMON  SZYSZYNKI
  • melatonina - reguluje rytm dobowy, ułatwia zasypianie i sen (uwalniana jest głównie w nocy)
HORMONY  TARCZYCY
  • tyroksyna (nazywana rzadziej tetrajodotyroniną) i trójjodotyronina* - przyspieszają przemianę materii (metabolizm). przy niedoborze - metabolizm jest zwolniony, niestety procesy myślowe też ulegają spowolnieniu co może powodować problemy w nauce, przy nadmiarze - metabolizm jest przyspieszony (co wyniszcza organizm) hormony te mają w swojej budowie cząsteczki jodu (pierwiastka dość rzadkiego - obecnego w rybach morskich, glonach morskich i tzw. owocach morza - czyli małych żyjątkach morskich typu krewetki, homary, ośmiornice itp.)
  • kalcytonina - obniża we krwi stężenie jonów wapnia, powoduje, że gromadzą się one w kościach
HORMON  PRZYTARCZYC
  • parathormon - jest antagonistą kalcytoniny (działa przeciwnie) - obniża ilość wapnia w kościach - podnosi stężenie jonów wapnia we krwi
HORMONY  TRZUSTKI
  • insulina - obniża poziom glukozy (cukru) we krwi (powoduje zamianę glukozy w glikogen i odkładanie w tej postaci w wątrobie)  niedobór - cukrzyca; nadmiar - omdlenia (z powodu zbyt niskiego poziomu cukru we krwi) więcej informacji o cukrzycy
  • glukagon - działa antagonistycznie - podnosi poziom cukru we krwi (powoduje zamianę glikogenu w wątrobie w glukozę)
HORMON  NADNERCZY
  • adrenalina (hormon walki i ucieczki) - stawia organizm w stan gotowości (podnosi ciśnienie krwi, podnosi poziom cukru we krwi, przyspiesza tętno i częstotliwość oddechów, kieruje krew do mózgu i mięśni, niestety zmniejsza dopływ krwi do jelit co skutkować może bólem brzucha na klasówce, częściowo znosi czucie bólu)
HORMONY  GONAD (PŁCIOWE)
  • estrogeny - u kobiet - warunkują rozwój cech płciowych (budowa zewnętrznych narządów płciowych, kobieca sylwetka), powodują dojrzewanie komórek jajowych 
  • progesteron - u kobiet - odpowiada za utrzymanie ciąży
  • testosteron - u mężczyzn - w życiu płodowym wpływa na wykształcenie się narządów płciowych męskich, odpowiada za rozwój cech męskich u dojrzewających chłopców i utrzymanie ich u dorosłych mężczyzn (męska sylwetka, obniżony głos, zarost), przyspiesza rozwój mięśni
* - oznacza, że nie musisz tego wiedzieć (no chyba, że marzysz o szóstce)
4. Jak działa układ hormonalny? 
Każdy hormon działa na konkretny narząd lub wywołuje konkretną reakcję w organizmie. Skąd hormony "wiedzą", pod jaki adres mają trafić? Otóż tkanki docelowe, którym dany hormon jest potrzebny do regulacji ich pracy, mają na powierzchni komórek takie miejsca, które potrafią go rozpoznać i przechwycić z przepływającej krwi. Są to tzw. receptory. Dzięki takiemu porządkowi hormony działają swoiście, tylko na przypisane im narządy docelowe, nie wtrącając się do pracy innych.


Galeria przedstawia ilustracje przedstawiające działania gruczołów. Ilustracja przedstawia porównanie gruczołu trawiennego i wewnątrzwydzielniczego. Po lewej stronie, na szarym tle, przedstawiono różowy kulisty gruczoł trawienny. Wydziela on enzymy: ciemnoróżowe strzałki biegnące przewodem w dół. Przewód łączy się z poziomą, różową rurą układu pokarmowego. Taki działający gruczoł to na przykład ślinianka. Po prawej schemat działania gruczołu wewnątrzwydzielniczego. Niebieska kulka na szarym tle to gruczoł. Trzy niebieskie strzałki to hormony. Prowadzą one do wygiętej, niebieskiej rurki naczynia krwionośnego. Taki gruczoł to na przykład tarczyca.

wtorek, 25 kwietnia 2017

Informacje dla klasy 1b - Jak przygotować się do testu o roślinach?

Po pierwsze: trzeba zapoznać się z informacjami na stronie http://www.ebiologia-gim4zory.pl/rosl_budowa.php
oraz http://www.ebiologia-gim4zory.pl/rosl_krolestwo.php
Po drugie: trzeba wykonać testy, które są do pobrania na końcu strony.
Uwaga! e-podręczniki już nie istnieją.
Tak jak umawialiśmy się 30% pytań wezmę z tych stron i testów.
Po trzecie: kto myśli o lepszej ocenie niż dopuszczający przygotowuje się w oparciu o zagadnienia podane tutaj

wtorek, 18 kwietnia 2017

ciąg dalszy odpowiedzi ZRÓŻNICOWANIE KRÓLESTWA ZWIERZĄT - kręgowce

ZRÓŻNICOWANIE KRÓLESTWA ZWIERZĄT - kręgowce - odpowiedzi do testu
zadanie 1 - C
zadanie 2 - C
zadanie 3 - D
zadanie 4 - C
zadanie 5 - D
zadanie 6 - F; P; F; F; P; P
zadanie 7 - jest źle zapisane (nie można udzielić prawidłowej odpowiedzi)
zadanie 8 - D (żyje z dala od wody ale w środowisku wilgotnym)
zadanie 9 - P; P; P; F; P
zadanie 10 - B, D, E, G, A, F, I, K
zadanie 11 - A
zadanie 12 - A
zadanie 13 - B
zadanie 14 - P; F; P; P
zadanie 15 - B
zadanie 16 - C
zadanie 17 - P; F; P; P
zadanie 18 - A
zadanie 19 - D
zadanie 20 - B
zadanie 21 - F; P; P; P 
zadanie 22 - B2
zadanie 23 - B
zadanie 24 - B III
zadanie 25 - A
zadanie 26 - B
zadanie 27 - B

W chwili obecnej dostępny jest jedynie
 e-podręcznik część 2 https://www.epodreczniki.pl/reader/c/177023/v/latest/t/student-canon
zawiera treści dotyczące zoologii i anatomii z fizjologią człowieka 

Odpowiedzi do testów polecanych w poprzednim poście

Na początku wrócę jeszcze do do odpowiedzi do testu BUDOWA  ORGANIZMU  ROŚLINNEGO.
ZADANIU  7   poprawna odpowiedź brzmi:
Po nacięciu pnia brzozy wczesną wiosną
ze zranienia wypływa
B  ciecz z produktami
fotosyntezy 
która jest transportowana w roślinie przez
1  naczynia
w drewnie. 


Jest to prawda, ale to szczególny przypadek, który zachodzi wczesną wiosną (tzw. wiosenny płacz roślin). Jest to wypływanie wodnistego płynu z rozpuszczonymi cukrami z uszkodzonych komórek drewna. Zwykle komórki drewna (czyli naczynia) transportują wodę z solami mineralnymi a produkty fotosyntezy są przewodzone (transportowane) przez łyko (czyli rurki sitowe).


OBSERWACJA I DOŚWIADCZENIE PRZYRODNICZE,
czyli o metodzie naukowej - odpowiedzi do testu

zadanie 1
1.1 - B
1.2. - B
1.3 - A 
1.4 - A
zadanie 2 - C
zadanie 3
3.1 - B
3.2. - C
zadanie 4 - B ponieważ 1
zadanie 5
5.1. - B
5.2. - D
zadanie 6 - C
zadanie 7 
7.1 - TAK
7.2. - TAK
7.3. - NIE
7.4. - NIE
zadanie 8 - A

ZRÓŻNICOWANIE KRÓLESTWA ZWIERZĄT - bezkręgowce - odpowiedzi do testu
zadanie 1- D
zadanie 2 - A D F G
zadanie 3 - A
zadanie 4 - A
zadanie 5 - A
zadanie 6 - A (1 3 5 7)
zadanie 7 - C (są to ostatnie człony wypełnione zapłodnionymi jajami tasiemca, które odrywają się od jego ciała)
zadanie 8 - C i D
zadanie 9 - B
zadanie 10 - C
zadanie 11 - A
zadanie 12  liście - A, odchody zwierząt - B, krew - D, nektar - C
zadanie 13 - C
zadanie 14 - P; P
zadanie 15 - D
zadanie 16 - B A C
zadanie 17 - B
zadanie 18 - P; F; F
zadanie 19 - A
zadanie 20 - C
zadanie 21 - A
zadanie 22 - F; F; F; F; P; F
zadanie 23 - P; F; F
 

niedziela, 16 kwietnia 2017

Powtórzenie dla klas 3 - ciąg dalszy

Warto skorzystać ze strony http://www.ebiologia-gim4zory.pl/przed_egzaminem.php
gdzie podane są podstawowe wiadomości i niezłe testy do każdego działu.
polecam:
OBSERWACJA  I  DOŚWIADCZENIE  PRZYRODNICZE  http://www.ebiologia-gim4zory.pl/metodanaukowa.php
ZRÓŻNICOWANIE  KRÓLESTWA  ZWIERZĄT - bezkręgowce http://www.ebiologia-gim4zory.pl/bezkregowce.php
ZRÓŻNICOWANIE  KRÓLESTWA  ZWIERZĄT - kręgowce  http://www.ebiologia-gim4zory.pl/kregowce.php
BUDOWA  I  FUNKCJONOWANIE  ORGANIZMU  CZŁOWIEKA http://www.ebiologia-gim4zory.pl/czlowiek.php
KRZYŻÓWKI  GENETYCZNE  DLA  OPORNYCH cz. I, II, III
http://www.ebiologia-gim4zory.pl/genetyka1.php
http://www.ebiologia-gim4zory.pl/genetyka2.php
http://www.ebiologia-gim4zory.pl/genetyka3.php


Mimo wszystko nie tracę nadziei, że zechcecie nieco przypomnieć sobie pewne zagadnienia.
Pytania możecie zadawać jako komentarze do postów.
ODPOWIEDZI   DO  TESTÓW  PODANYCH  NA  STRONACH - w następnym poście

Odpowiedzi do zadań z poprzedniego postu

Odpowiedzi do testu BUDOWA  ORGANIZMU  ROŚLINNEGO:
  1. test do pobrania na stronie http://www.ebiologia-gim4zory.pl/rosl_budowa.php

    Przygotowanie do egzaminu gimnazjalnego –  klasa III  -  G4 Żory
    .........................................................................................................................................................................................................................................
     
     





    BUDOWA ORGANIZMU ROŚLINNEGO


    1. Na podstawie opisu rozpoznaj, a potem wskaż właściwą nazwę tkanki roślinnej:

    Tkankę tę tworzą martwe komórki, których ściany poprzeczne zupełnie zaniknęły.
    Komórki tworzą w ten sposób długie przewody, służące do transportu wody i soli mineralnych.

    A.tkanka miękiszowa – spichrzowa          
    B.tkanka przewodząca – drewno
    C.tkanka wzmacniająca – zwarcica           
    D.tkanka przewodząca – łyko


    2Na podstawie opisu rozpoznaj, a potem wskaż właściwą nazwę tkanki roślinnej:

    Tkankę tę tworzy jedna warstwa cienkościennych komórek, silnie do siebie przylegających. Niektóre komórki tworzą tu aparaty szparkowe.

    A.tkanka miękiszowa – spichrzowa          
    B.tkanka okrywająca – skórka
    C.tkanka okrywająca – korek                   
    D.tkanka wzmacniająca – zwarcica


    3. Komórki tej tkanki mają zgrubiałe ściany, a ich odpowiednie rozmieszczenie w roślinie zapewnia wytrzymałość na czynniki dynamiczne (tj. wiatr) i statyczne (np. masa owoców). Jest to tkanka:
    A.twórcza
    B.okrywająca
    C.przewodząca
    D.wzmacniająca


    4. Zwarcica jest żywą tkanką wzmacniającą. Jej obecność chroni łodygę przed złamaniem. Taką funkcję zwarcica może pełnić dzięki odpowiedniej budowie:
    A.cytoplazmy
    B.chloroplastów
    C.błony komórkowej
    D.ściany komórkowej


    5. Na lekcji biologii obserwowano preparaty mikroskopowe tkanki okrywającej. Jeden wykonany został z korzenia kiełkującego nasiona fasoli, drugi - ze skórki liścia grubosza, trzeci – z gałązki brzozy. Oceń poprawność stwierdzeń:

    5.1. Włośniki zaobserwowano na skorce grubosza.
    ¨P
    ¨F
    5.2. Aparaty szparkowe były obecne na zdrewniałej gałązce brzozy.
    ¨P
    ¨F
    5.3. Korek widoczny był na korzeniu kiełkującej fasoli.
    ¨P
    ¨F

    6. Uczniowie przeprowadzili doświadczenie dowodzące transportu barwników rozpuszczonych w wodzie. Do dwóch probówek nalali dwa różne barwniki spożywcze: czerwony i niebieski. Łodygę białego goździka przycięli na długość 15 cm, a jej końcówkę rozcięli na pół. Każdą połówkę ostrożnie włożyli do innej próbówki. Już po godzinie zaobserwowali, że część białego kwiatu miała czerwone kreski na płatkach, a druga część – niebieskie.
    Uzupełnij zdanie, wybierając odpowiedzi spośród A-D.

    Zmiana zabarwienia jest wynikiem obecności tkanki   ¨A / ¨B,  w której występują ¨C / ¨D  transportujące wodę i rozpuszczone w niej sole mineralne (w tym przypadku: barwniki).

    A – miękiszowej                         C - naczynia
    B – przewodzącej                        D - rurki sitowe

    7. Sok z brzozy był pity już przez naszych słowiańskich przodków. Ta słodka ciecz, której dziś przypisuje się właściwości lecznicze, pozwalała na wzmocnienie organizmu po zimie. Sok zbierano wczesną wiosną przez płytkie nacięcie pnia drzewa. Ze zranienia wypływała ciecz zawierająca związki organiczne wytworzone w liściu przed zimą, a potem gromadzone w komórkach tej tkanki, która przewodzi w roślinie asymilaty z liści do korzeni.

    Uzupełnij informację, wybierając poprawne odpowiedzi A-B oraz 1-2.


    Po nacięciu pnia brzozy wczesną wiosną
    ze zranienia wypływa
    ¨A  woda z solami
           mineralnymi
    która jest transportowana w roślinie przez
    ¨1  naczynia

           w drewnie.
    ¨B  ciecz z produktami

            fotosyntezy
    ¨2  rurki sitowe
           w łyku.



    8. Miękisz asymilacyjny obecny jest w:
    A.korzeniu  marchwi
    B.cierniach kaktusa
    C.liściu topoli
    D.kłączu paproci


    9. Miękisz spichrzowy obecny jest w :
    A.liściach cebuli
    B.korzeniu marchwi
    C.bulwie ziemniaka
    D.wszystkich wymienionych organach

    10. Masz wykonać preparat mikroskopowy miękiszu wodnego. Wykorzystasz do tego celu:
    A.korzeń buraka
    B.liść aloesu
    C.liść kaktusa
    D.wszystkie wymienione organy
      

    11. Zasadnicza funkcja liścia to:
    A.ochrona kwiatu
    B.magazynowanie wody
    C.odżywianie rośliny
    D.transport wody i składników odżywczych

    12. Rolą łodygi jest:
    A.podtrzymywanie liści, kwiatów i owoców     
    B.transport wody i soli mineralnych
    C.transport substancji odżywczych (asymilatów)     
    D.wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

    13. Istotnym przystosowaniem liści do przeprowadzania procesu fotosyntezy jest:
    A.cienka, przezroczysta skórka przepuszczająca światło
    B.obecność gęstej sieci wiązek przewodzących, transportujących m.in. wodę  i sole mineralne
    C.obecność miękiszu asymilacyjnego z dużą ilością chloroplastów
    D.wszystkie odpowiedzi są poprawne


    14. System korzeniowy taki jak na rysunku A występuje u:
    A.sosny
    B.marchwi
    C.słonecznika
    D.kukurydzy





    15. Liść taki jak na rysunku B możemy zaobserwować u:
    A.paproci
    B.jesionu
    C.robinii akacjowej
    D.wszystkich wymienionych




    16. Wybierz spośród podanych odpowiedzi A-D ten zestaw, w którym poprawnie przyporządkowano modyfikację łodygi do odpowiedniego rysunku.















    A.
    łodyga spichrzowa
    kłącze
    bulwa
    rozłogi
    B.
    ciernie
    łodyga spichrzowa
    rozłogi
    ssawki
    C.
    łodyga wodonośna
    rozłogi
    bulwa
    kłącze
    D.
    łodyga asymilacyjna
    łodyga
    kłącze
    bulwa
    17. Wybierz ten wiersz tabeli (A-D), w którym rodzajom zmodyfikowanych liści przyporządkowano odpowiednie przykłady roślin.



    liście spichrzowe
    liście pułapkowe
    liście
    wabiące
    liście
    czepne
    A
    cebula
    poinsecja
    dzbanecznik
    bluszcz
    B
    groszek
    poinsecja
    poinsecja
    cebula
    C
    kapusta
    dzbanecznik
    poinsecja
    groszek
    D
    cebula
    muchołówka
    groszek
    poinsecja



    18. Mama poprosiła cię o zrobienie zakupów. Na liście znalazły się cztery warzywa: ziemniaki, kalafior, ogórek i marchew. Warzywo to słowo bardzo często używane w mowie potocznej, oznaczające roślinę lub jej część, która może być pokarmem dla człowieka. Warzywem mogą być więc korzenie, kwiaty, owoce, liście lub całe pędy. Wskaż, które warzywo z twojej listy zakupów jest w rzeczywistości owocem:
    A.bulwa ziemniaka
    B.ogórek
    C.główka kalafiora
    D.marchew


    19. Bluszcz to pnącze, które wspina się po ścianie lub pniu drzewa, przyczepiając się do tego podłoża za pomocą:
    A.łodygi wijącej
    B.korzeni czepnych
    C.wąsów czepnych
    D.ssawek


    20. Muchołówka wabi owady, które staną się jej ofiarą za pomocą:
    A.kwiatów
    B.liści pułapkowych
    C.ssawek
    D.owoców



    21.Rośliny bagienne są w stanie utrzymać się w grząskim podłożu dzięki:
    A.korzeniom podporowym
    B.korzeniom czepnym
    C.rozłogom
    D.kłączom

    22. Rysunek przedstawia truskawkę.
    Organ wskazany na rysunku strzałką służy do:

    A.rozmnażania bezpłciowego
    B.rozmnażania płciowego
    C.magazynowania substancji odżywczych
    D.pobierania wody i soli mineralnych
    23. Rysunek przedstawia ziemniaka.

    Poniżej podano funkcje wybranych organów rośliny:
    1.rozmnażanie płciowe
    2.rozmnażanie bezpłciowe
    3.gromadzenie substancji zapasowych
    4.pobieranie wody i soli mineralnych
    5.przeprowadzanie wymiany gazowej

    Organ wskazany na rysunku strzałką pełni funkcje:
    A.1 i 2
    B.2 i 3
    C.3 i 4
    D.4 i 5

    24. Rysunek przedstawia kaktusa.

    Poniżej podano funkcje wybranych organów rośliny:
    1.rozmnażanie płciowe
    2.rozmnażanie bezpłciowe
    3.gromadzenie wody
    4.pobieranie wody i soli mineralnych
    5.przeprowadzanie fotosyntezy
    6.ochrona przed zwierzętami

     Łodyga tej rośliny służy do:

    A.1 i 3
    B.2 i 5
    C.3 i 4
    D.3 i 5


    25. Uzupełnij zdania, wybierając odpowiedzi spośród A-H.

    Stężenie roztworu w glebie jest   ¨A / ¨B,  niż stężenie roztworu w komórkach korzenia. Pobieranie wody przez korzeń odbywa się w  ¨C / ¨.  Stąd woda dostaje  się w głąb korzenia do tkanki ¨E / ¨, która transportuje ją w górę łodygi.  Podczas  ¨G / ¨H woda w postaci pary wodnej wydostaje się z liści przez aparaty szparkowe.

    A – niższe               B - wyższe
    C – stożku wzrostu        D – strefie włośnikowej
    E – miękiszowej           F – przewodzącej
    G – transpiracji           H – osmozy








    26. Które cechy kwiatu są przystosowaniem do wiatropylności?
    1.wytwarzanie dużych, barwnych płatków korony
    2.wytwarzanie bardzo dużej ilości lekkiego pyłku
    3.wytwarzanie długich nitek pręcików
    4.wydzielanie intensywnego zapachu
    5.wytwarzanie ciężkiego, lepkiego pyłku

    A. 1 i 4                          
    B. 2 i 4                          
    C. 2 i 3
    D. 4 i 5


    27. Która część ziarniaka pełni podobną funkcję jak żółtko jaja?
    A.łupina                        
    B.owocnia                     
    C.bielmo                       
    D.zarodek


    28. Zarodek kukurydzy znajdujący się w ziarniaku:
    A.odżywia się autotroficznie, oddycha beztlenowo
    B.odżywia się kosztem bielma, oddycha tlenowo
    C.odżywia się kosztem łupiny owocowo-nasiennej, oddycha tlenowo
    D.odżywia się kosztem bielma, oddycha beztlenowo


    29. Na proces kiełkowania nasion mają wpływ:
    A.temperatura i woda
    B.światło i temperatura
    C.dwutlenek węgla i woda
    D.dwutlenek węgla i światło

    Odpowiedź do zadania gimnazjalnego: znajdującego się tutaj
    rośliny okrytonasienne (bo tylko okrytonasienne wytwarzają owoce)