sobota, 31 grudnia 2016

Wymagania dla klas pierwszych - od wirusów do grzybów



Uczeń:
• podaje charakterystyczne cechy budowy komórki bakterii i cząsteczki wirusów
(określa warunki , w których funkcjonują bakterie patrz tutaj)
• wymienia cechy, którymi wirusy różnią się od organizmów
• podaje przykłady bakterii i wirusów (opisuje etapy namnażania się wirusa w komórce)
• określa znaczenie bakterii w przyrodzie i gospodarce człowieka (podaje przykłady wykorzystania bakterii w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym itp) patrz tutaj

• charakteryzuje wybrane czynności życiowe bakterii (oddychanie patrz tutaj, odżywianie patrz tutaj i rozmnażanie patrz tutaj)
• wymienia choroby bakteryjne i wirusowe
• ocenia znaczenie bakterii i wirusów (pozytywne i negatywne z punktu widzenia człowieka)
• ocenia rolę bakterii jako symbiontów i destruentów (podaje konkretne przykłady symbiozy bakterii z innymi organizmami)


• wymienia miejsca występowania protistów
• wymienia grupy organizmów należących do protistów, podając ich charakterystyczne cechy
• omawia czynności życiowe poszczególnych grup protistów (sposób poruszania się protistów zwierzęcych, oddychanie, sposób odżywiania się)
• wykazuje chorobotwórcze znaczenie protistów (wymienia choroby wywołane przez protisty oraz określa sposób ich przenoszenia )

• wskazuje środowisko życia glonów
• podaje przykłady organizmów należących do glonów (i jednocześnie do bakterii, protista lub roślin)
• wymienia wspólne cechy organizmów zaliczanych do glonów
• omawia znaczenie glonów w przyrodzie i gospodarce człowieka
• wyjaśnia, że glony to grupa ekologiczna, do której należą przedstawiciele trzech królestw
• omawia wybrane czynności życiowe glonów (odżywianie)
• analizuje wpływ zakwitów glonów na inne organizmy w środowisku (eutrofizacja)
• wyjaśnia zależność między głębokością a występowaniem określonych grup glonów (zielenic, krasnorostów i brunatnic)

• opisuje budowę komórki grzybów (określa warunki niezbędne do życia grzybów)
• wymienia sposoby rozmnażania się grzybów
• rozpoznaje porosty wśród innych organizmów
• omawia czynności życiowe grzybów (odżywianie, oddychanie i rozmnażanie) patrz tutaj


• podaje przykłady znaczenia grzybów w przyrodzie i gospodarce człowieka parz tutaj
• rozpoznaje porosty jako organizmy zbudowane z grzybni i glonu. patrz tutaj
(określa znaczenie poszczególnych komponentów w budowie plechy porostu)
• wyjaśnia, co to jest grzybica 
• charakteryzuje budowę grzybów owocnikowych
• wykazuje znaczenie mikoryzy dla grzyba i rośliny
• określa znaczenie poszczególnych komponentów w budowie plechy porostu
• proponuje sposób badania czystości powietrza, znając wrażliwość porostów na zanieczyszczenia tlenkami siarki patrz tutaj
• rozpoznaje i podaje nazwy różnych form morfologicznych porostów (kształt plechy)
wyjaśnia kim był A. Fleming i czym zasłużył się dla nauki tutaj
ważne pojęcia: 
bioindykatory
grzybica
grzybnia
mikoryza
obieg materii w przyrodzie
organizmy pionierskie
owocnik
strzępki
wodniczka pokarmowa
wodniczka tętniąca
nibynóżki, rzęski, wici
antybiotyki
bobowate (rośliny motylkowe)
butwienie
gnicie
kolonia
przetrwalniki
sinice
Wszystkie pojęcia wyjaśnione są w słowniczkach po odpowiednich rozdziałach w epodręczniku cz1.

Praca dla klas pierwszych

Przygotowanie pracy nie jest obowiązkowe!
Praca to opowiadanie na temat "Jak wyglądałby nasz świat bez grzybów". Oczekuję rzeczowych argumentów i uzasadnień opartych na faktach. Liczy się zdolność przewidywania konsekwencji braku grzybów. Niech się Wam nie wydaje, że wiecie wszystko na temat znaczenia grzybów. Warto poszukać ciekawych informacji. Konieczne jest podanie źródła informacji. Jeśli korzystasz z internetu podajesz adres konkretnej strony. Jeśli z książki lub czasopisma - autora i tytuł oraz rok wydania. Prace, które częściowo lub w całości będą plagiatami zostaną odrzucone (wszystkie -bez rozstrzygania kto z kogo ściągnął).
Prace proszę przysyłać na adres: mkbidzinska@gmail.com do 10 stycznia 2017 r.
Z życzeniami owocnej pracy M.B.

piątek, 11 listopada 2016

Terminy testów dla klas pierwszych z fizjologii

1B - 17.11.2016 (czwartek)
1C - 16.11.2016 (środa) 
1D - 21.11. 2016 (poniedziałek)

Wymagania dla klas pierwszych do działu CZYNNOŚCI ŻYCIOWE ORGANIZMÓW (fizjologia)

Każdy uczeń powinien:
1. Wymienić czynności życiowe organizmów.
2. Wyjaśnić na czym polega odżywianie.
3. Podać różnicę między odżywianiem autotroficznym a heterotroficznym. Znaczenie fotosyntezy  tutaj
4. Określić miejsce (w komórce) gdzie zachodzi fotosynteza, nazwać substraty i produkty fotosyntezy, wyjaśnić jakie czynniki mają wpływ na intensywność fotosyntezy. Gdzie odbywa się fotosynteza?  tutaj
5. Wyjaśnić czym jest chemosynteza i u jakich organizmów zachodzi.
6. Nazwać związki organiczne, które powstają z glukozy w organizmach roślinnych. Przemiana glukozy w związki organiczne tutaj
7. Wyjaśnić na czym polega trawienie zewnętrzna i wewnętrzne (podręcznik str. 59)
8. Określić w jaki sposób odżywiają się (skąd czerpią substancje odżywcze) pasożyty, saprobionty (saprofagi), symbionty.
 Podział organizmów ze względu na sposób odżywiania  tutaj
Zrób zadania 1, 2 i 3  tutaj
Zrób zadania 1-11  tutaj 
9. Wyjaśnić na czym polega oddychanie (co organizmy uzyskują w wyniku oddychania). tutaj
10. Podać różnicę między oddychaniem tlenowym a fermentacją.(podręcznik str.66 - tabela 10.I)
11. Określić miejsce (w komórce) gdzie zachodzi oddychanie tlenowe i fermentacje (alkoholowa i mlekowa), nazwać substraty i produkty oddychania i każdej z poznanych fermentacji. Co to jest ATP?
12. Podać nazwy organizmów, które mają zdolność przeprowadzania fermentacji alkoholowe oraz mlekowej.
13. Wyjaśnić na czym polega wymiana gazowa oraz podać nazwy narządów wymiany gazowej u roślin i zwierząt.
Zrób zadania 1-4  tutaj
14. Wymienić sposoby rozmnażania się bezpłciowego i podać przykłady odpowiednich organizmów. Sposoby rozmnażania się organizmów  tutaj
15. Wyjaśnić jaką przewagę daje organizmom rozmnażanie płciowe i dlaczego jest korzystne dla gatunku.
16. Wyjaśnić jak zachodzi zapłodnienie (jakie komórki się łączą i co powstaje w wyniku ich połączenia).  Od gamety do zarodka  tutaj
17. Wyjaśnić pojęcia organizmy rozdzielnopłciowe, obojnaki, dzieworództwo (partenogeneza)
18. Określić różnice między rozwojem prostym a złożonym.
Zrób zadania 1-5 tutaj

wtorek, 11 października 2016

Terminy testów - klasy pierwsze

1B - 18.10.2016 (wtorek)
1C - 24.10.2016 (poniedziałek)
1D - 17.10.2016 (poniedziałek)

Wymagania na pierwszy test dla klas pierwszych

Co każdy uczeń powinien wiedzieć i umieć:

1. Nazywasz i wskazujesz na rysunku (zdjęciu) części optyczne i mechaniczne mikroskopu świetlnego.patrz tutaj
2. Obliczasz powiększenie mikroskopu jakie można uzyskać mając dane o powiększeniu okulara i obiektywu.
3. Wyjaśniasz czym różni się obraz widziany pod mikroskopem od rzeczywistego obiektu.
4. Wymieniasz etapy doświadczenia. Formułujesz odpowiedni problem badawczy, hipotezę i wniosek.
5. Opisujesz reakcję płynu Lugola ze skrobią.
6. Podajesz funkcję: ściany komórkowej, błony komórkowej, cytoplazmy, jądra komórkowego, mitochondrium, chloroplastu, siateczki śródplazmatycznej gładkiej i szorstkiej, aparatu Golgiego, wakuoli. Rozpoznajesz podane organelle na rysunkach.
7. Porównujesz budowę komórek roślinnej, zwierzęcej i grzyba. patrz tutaj
Wyjaśniasz jak zbudowane mogą być komórki protistów.
8. Wymieniasz królestwa istot żywych i krótko charakteryzujesz organizmy należące do każdego z nich.patrz tutaj
9. Wyjaśniasz różnicę między systemem klasyfikacyjnym naturalnym i sztucznym.
10. Podajesz nazwisko autora i założenia podwójnego nazewnictwa gatunków.patrz tutaj
11. Podajesz w odpowiedniej kolejności jednostki taksonomiczne stosowane w botanice i w zoologii.patrz tutaj

Zadania dotyczące doświadczeń biologicznych:
Spróbuj zrobić
zadanie 2 tutaj
zadanie 1 tutaj
zadanie 1 tutaj
zadanie 1 tutaj

Warto zwrócić uwagę na zadania 
zadanie 4 tutaj
zadania 1, 2, 3, 4, 5 tutaj
zadania 1,2, 3, 4, 5, 6 tutaj
zadania 2, 3 tutaj
zadanie 1 tutaj 

niedziela, 25 września 2016

Porównanie stawonogów

Zestawienie najważniejszych cech stawonogów znajdziesz tutaj
http://mbbiol.blogspot.com/2016/02/porownanie-stawonogow.html

Wymagania do działu BEZKRĘGOWCE




  1. Podajesz definicję tkanki.
  2. Wymieniasz rodzaje tkanek zwierzęcych. Rozpoznajesz opisaną tkankę zwierzęcą (LUB RYSUNEK PRZEDSTAWIAJĄCY TKANKĘ)
  3. Podajesz cechy gąbek odróżniające je od pozostałych zwierząt
  4. Nazywasz warstwy ciała parzydełkowców.
  5. Wyjaśniasz rolę parzydełek, jamy chłonąco-trawiącej.  
  6. Określasz formy życiowe parzydełkowców, ich kształt i tryb życia.
  7. Rozpoznajesz zwierzęta o symetrii promienistej i dwubocznej.
  8. Podajesz charakterystyczne cechy budowy i środowisko życia wypławka i tasiemca
  9. Wymieniasz przystosowania tasiemca do pasożytnictwa i wyjaśniasz ich znaczenie
  10. Podajesz żywicieli pośrednich i ostatecznych tasiemca uzbrojonego i nieuzbrojonego
  11. Porównujesz budowę nicieni i płazińców.
  12. Wyjaśniasz jak można stać się żywicielem: owsika, glisty i włosienia
  13. Podajesz charakterystyczne cechy budowy pierścienic (segmenty, układy krwionośny, nerwowy i wydalniczy)
  14. Wykazujesz przystosowania pijawek do pasożytnictwa
  15. Podajesz charakterystyczne cechy stawonogów
  16. Rozpoznajesz pajęczaki, owady i skorupiaki po budowie zewnętrznej.
  17. Wymieniasz narządy wymiany gazowej każdej grupy stawonogów
  18. Wymieniasz etapy przeobrażenia zupełnego i niezupełnego (znasz odpowiednie owady, które przechodzą taki rozwój)
  19. Wymieniasz części ciała małży , ślimaków i głowonogów.
  20. Podajesz środowisko życia, narządy wymiany gazowej u poszczególnych grup mięczaków


Upewnij się czy rozumiesz pojęcia:

A)    chityna
B)     regeneracja
C)    wzrost skokowy
D)    linienie
E)     czerw
F)     wachlarz (u raka)
G)    szczękoczułki i nogogłaszczki
H)    tchawki
I)      dymorfizm płciowy
J)      gruczoły przędne
K)     oczka proste i złożone
L)     żywiciel pośredni i ostateczny
M)   siodełko (dżdżownicy)




Sprawdź do jakiej grupy zaliczysz:
a)     świerzbowca
b)     kosarza
c)      muchę
d)     korala szlachetnego

Bezkręgowce - zebrane informacje



Nazwa grupy
Charakterystyczne cechy budowy zewnętrznej
Charakterystyczne cechy budowy wewnętrznej
Sposób wymiany gazowej i rozmnażania
Środowisko (tryb) życia
Parzydełkowce
  1. promienista symetria ciała
  2. posiadają parzydełka na czułkach
  3. występują w postaci osiadłego polipa lub pływającej meduzy; polipy mogą żyć w koloniach
  1. ciało zbudowane z 2 warstw komórek : zewnętrznej ektodermy i wewnętrznej endodermy spojonych galaretowatą mezogleą
  2. trawienie zachodzi w jamie chłonąco-trawiącej (gastralnej)
Wymiana gazowa: całą powierzchnią ciała
Rozmnażanie: pączkowanie, podział lub płciowo
Wody (głównie słone)
Płazińce
  1. dwuboczna symetria ciała
  2. ciało spłaszczone, może być podzielone na człony
  3. jako przystosowanie do życia pasożytniczego -przyssawki i haczyki na główce tasiemca
  1. u pasożytów brak układu pokarmowego (pokarm wchłaniany całą powierzchnią ciała z jelita żywiciela)
  2. u form wolnożyjących rozgałęzione jelito bez otworu odbytowego
  3. ciało wypełnione parenchymą (luźno ułożone komórki)
Oddychanie: beztlenowe u pasożytów
Rozmnażanie: płciowe (obojnaki produkujące bardzo dużo jaj)
Wodne (nieliczne), większość to pasożyty
Nicienie
  1. ciało wydłużone, obłe (okrągłe na przekroju poprzecznym)
  2. oskórek na powierzchni ciała
  3. widoczne wyraźne różnice w kształcie ciała samca i samicy (dymorfizm płciowy)
  1. po raz pierwszy pojawia się układ pokarmowy z otworem gębowym i odbytowym
  2. ciało wypełnione płynem pod ciśnieniem – szkielet hydrauliczny

Wymiana gazowa : całą powierzchnią ciała
Rozmnażanie: jajorodność, (rozdzielnopłciowe)
Pasożyty roślin i zwierząt
Pierścienice
  1. ciało wydłużone, obłe, zbudowane z pierścieni (segmentów)
  2. często na każdym segmencie występują szczecinki ułatwiające przemieszczanie się
  1. układ pokarmowy w postaci rurki (z otworem gębowym i odbytowym) zróżnicowany na odcinki
  2. układ krwionośny zamknięty
Wymiana gazowa : całą powierzchnią ciała
Rozmnażanie: jajorodność, (obojnaki)
Wody słone i słodkie, gleba
STAWONOGI
Owady
  1. ciało pokryte chitynowym oskórkiem – szkielet zewnętrzny
  2. ciało składa się z : głowy, tułowia i odwłoka
  3. na tułowiu 3 pary odnóży krocznych, mogą być skrzydła (1-2 par)
  4. na głowie czułki (1 para), oczy złożone i aparat gębowy
  1. układ nerwowy skoncentrowany po stronie brzusznej
  2. układ krwionośny otwarty z sercem po stronie grzbietowej
  3. krew nie przenosi tlenu (tylko substancje odżywcze)
Wymiana gazowa: tchawki
Rozmnażanie: jajorodność (rozdzielnopłciowe)
Rozwój złożony z poczwarką lub bez
Głównie lądowe, larwy mogą żyć we wszystkich środowiskach (oprócz wód słonych)
STAWONOGI
Skorupiaki
  1. ciało pokryte chitynowym oskórkiem wysycanym solami wapnia (pancerzem) – szkielet zewnętrzny
  2. ciało składa się z : głowotułowia i odwłoka
  3. na głowotułowiu 5 par odnóży krocznych, czułki (2 pary), oczy oraz odnóża gębowe

  1. układ nerwowy skoncentrowany po stronie brzusznej
  2. układ krwionośny otwarty z sercem po stronie grzbietowej
3.    krew przenosi do komórek tlen i substancje odżywcze
Wymiana gazowa: skrzela
Rozmnażanie: jajorodność (rozdzielnopłciowe)
Wodne
STAWONOGI
Pajęczaki
  1. ciało pokryte chitynowym oskórkiem  – szkielet zewnętrzny
  2. ciało składa się z : głowotułowia i odwłoka
  3. na głowotułowiu odnóża gębowe (szczękoczułki i nogogłaszczki), 4 pary odnóży krocznych

  1. układ nerwowy skoncentrowany po stronie brzusznej
  2. układ krwionośny otwarty z sercem po stronie grzbietowej
3.    krew przenosi do komórek tlen i substancje odżywcze
Wymiana gazowa: płuca książkowe (płucotchawki)
Rozmnażanie: jajorodność (rozdzielnopłciowe)
Lądowe, sporadycznie wodne
Mięczaki
  1. ciało miękkie, składa się z głowy, nogi i worka trzewiowego (lub nogi i worka trzewiowego albo głowy, worka trzewiowego i ramion)
  2. występuje wapienna muszla (prawie zawsze)
  1. otwarty układ krwionośny
  2. krew przenosi tlen i substancje odżywcze
Wymiana gazowa: jama płaszczowa (w której znajduje się płuco) lub skrzela
Rozmnażanie: jajorodność
Wodne rzadko lądowe


czwartek, 1 września 2016

Zasady pracy i oceniania

W roku szkolnym 2016/2017 obowiązują te same zasady oceniania co w latach poprzednich. Ponieważ LIBRUS jest dostępny bez opłat, każdy uczeń i rodzic może monitorować oceny. Średnia semestralna (lub roczna ) jest podawana po przeliczeniu z uwzględnieniem wagi ocen cząstkowych.

piątek, 27 maja 2016

Przypominam zasady oceniania.




Zasady pracy i oceniania na zajęciach biologii.

1.      Oceny możesz uzyskać za:
a)          aktywność na zajęciach. Jeśli prawidłowo wykonasz całe zadanie w trakcie zajęć otrzymujesz "+", jeśli nie wykonasz choćby części zadania otrzymujesz "-". Plusy i minusy zostaną zamienione na ocenę:
+ + + + +
celujący
+ + + +
bardzo dobry
+ + + -
dobry
+ + - -
dostateczny
+ - - -
dopuszczający
- - - -
niedostateczny
b)          testy sprawdzające (sprawdziany) - Termin ustalimy wspólnie z minimum tygodniowym wyprzedzeniem. Sprawdziany będą oceniane według punktacji ustalonej dla naszego gimnazjum.
c)           zeszyt - (1. masz wszystkie notatki kompletne, napisane bez błędów ortograficznych, 2. wszystkie prace domowe znajdują się pod tematami odpowiednich lekcji, 3. pismo, rysunki są estetyczne i czytelne, 4. zeszyt jest obłożony, podpisany na okładce: imię, nazwisko, klasa, 5. lekcje są numerowane, na marginesie umieszczona jest data, temat podkreślony, 6. zeszyt jest w kratkę, ma 60 kartek). Jeśli Twój zeszyt spełnia wszystkie warunki otrzymujesz ocenę celującą. Brak któregokolwiek  z wymienionych wymagań powoduje obniżenie oceny o jeden stopień.
d)          kartkówki - (bez zapowiedzi, pytania dotyczące 3 ostatnich tematów) czas trwania 5 -15 min.
e)          odpowiedzi ustne - (bez zapowiedzi - trzy ostatnie tematy na każdej lekcji lub określony wcześniej zakres materiału na lekcji powtórzeniowej).
W trakcie zajęć możesz otrzymać pytanie dotyczące wiadomości z trzech poprzednich lekcji. Otrzymujesz wówczas + lub - w zależności od udzielonej odpowiedzi. Plusy i minusy zostaną zamienione na ocenę. (patrz tabela)
f)     prace domowe (pisemne -  zwykle oceniane za pomocą plusów i minusów)
g)*   udział w konkursach szkolnych i międzyszkolnych
h)*   projekty (prace dodatkowe) indywidualne lub grupowe
2.      Zasady współpracy:
a)       Test sprawdzający (sprawdzian) jest obowiązkowy. Jeśli nie możesz go rozwiązywać z całą klasą, czynisz to w terminie dwóch tygodni od powrotu na zajęcia. Jeśli tego nie uczynisz  w przewidzianym czasie otrzymujesz automatycznie ocenę niedostateczną.
To Ty musisz zadbać o to, aby zgłosić się do nauczyciela i ustalić w przewidzianym czasie termin napisania sprawdzianu.
b)       Poprawa sprawdzianu  jest dobrowolna (jednorazowo) w ciągu dwóch tygodni od daty otrzymania poprawionej pracy. W klasyfikacji semestralnej (rocznej) obie oceny są brane pod uwagę. W razie uzyskania oceny gorszej z poprawy tracisz prawo do poprawy sprawdzianów do końca semestru. Jeśli nie mogłeś rozwiązywać sprawdzianu z całą klasą nie masz możliwości poprawienia go (ze względów technicznych).
c)       W przypadku "ściągania" otrzymujesz ocenę niedostateczną bez możliwości poprawy.
d)       W trakcie trwania semestru możesz jeden raz zgłosić brak przygotowania na zajęcia bez podawania przyczyny (z wyjątkiem lekcji powtórzeniowej) i dwa razy brak zeszytu. Fakt zgłoszenia nieprzygotowania do zajęć zostanie wpisany do dziennika (również do LIBRUSA).
e)       Ilość ocen za odpowiedzi, sprawdziany i kartkówki uzależniona jest od Twoich postępów w nauce (minimum 4 oceny).
3        Zasady ustalania oceny semestralnej lub rocznej:
Nie masz  możliwości "poprawy" oceny semestralnej o stopień tuż przed końcem semestru lub roku szkolnego.
Oceny nie mają tej samej wartości. Ocena semestralna lub roczna nie jest średnią arytmetyczną z uzyskanych ocen!
Ocenę celującą roczną otrzymujesz:
Bez względu na oceny jeśli jesteś laureatem lub finalistą konkursu (uwzględniającego treści biologiczne) wojewódzkiego albo krajowego.

co będzie oceniane?
ocena
współczynnik
1
2
3
4
5
6
testy (sprawdziany 45 minut)
5
5
10
15
20
25
30
projekty
5
5
10
15
20
25
30
kartkówki (do 15 minut)
4
4
8
12
16
20
24
odpowiedzi ustne (3 tematy)
4
4
8
12
16
20
24
odpowiedzi ustne (powtórzenie)
5
5
10
15
20
25
30
prace domowe
2
2
4
6
8
10
12
praca na lekcji
2
2
4
6
8
10
12
zeszyt
1
1
2
3
4
5
6



Przykład: Uczeń w ciągu semestru otrzymał następujące oceny:
Ø       3, 4 ze sprawdzianu (testu)
Ø       4, 2 z kartkówki
Ø       3 z odpowiedzi
Ø       5, 4 za prace domowe
Ø       5, 5 z aktywności na zajęciach
Jaką ocenę otrzyma?
suma wartości ocen wynosi: 15+20+16+8+12+8+10+10+10=101
suma współczynników wynosi: 5+5+4+4+4+2+2+2+2=30
ocenę otrzymujemy 101:30 = 3,36 czyli 3

* oceny dodatkowe

współczynnik  
ocena
powyżej 1 do 1,5
1 niedostateczny
powyżej 1,5 do2,5
2 dopuszczający
powyżej 2,5 do 3,5
3 dostateczny
powyżej 3,5 do 4,5
4 dobry
powyżej 4,5do 5,5
5 bardzo dobry
powyżej 5,5 do 6
6 celujący


 Każdy może sprawdzić w LIBRUSIE co otrzyma. Patrzymy na ocenę roczną!
Nie zawracajcie głowy teraz poprawą prac z początku semestru.
I proszę pamiętać, że prawo do poprawy (jeden raz, nie kilka razy) ma osoba, która pisała pracę w terminie. 

Będę na ósmej godzinie w poniedziałek i czwartek (30.05.2016  i 2.06.2016)