Zajęcia w Ogrodzie Botanicznym UJ

zadanie 2

zadanie 3

Wzór kwiatowy – zapis służący do przedstawienia budowy morfologicznej kwiatu za pomocą symboli, liter i liczb. Informuje o liczbie elementów w poszczególnych okółkach kwiatu oraz o ich zrastaniu się, a także o położeniu dna kwiatowego względem zalążni.

Stosowane są następujące oznaczenia :

·                    P – okwiat pojedynczy, tj. niezróżnicowany na kielich i koronę (perigonium, perianthium)

·                    K – kielich (calyx)

·                    C – korona (corolla)

·                    A – pręcikowie (androeceum)

·                    G – słupkowie (gynaeceum)

Liczby umieszczane w indeksie dolnym po poszczególnych literach oznaczają liczbę elementów w okółku, np. C₅ oznacza koronę  o 5 płatkach, K₃ oznacza kielich o 3 działkach. Jeżeli elementów danego typu jest więcej niż 12, to zamiast podawania ich liczby (która najczęściej jest wówczas zmienna nawet w różnych kwiatach tej samej rośliny), pisze się znak nieskończoności ( ∞ {\displaystyle \infty }), który czytamy wiele albo liczne. Obecnie panuje tendencja do zastępowania tego znaku literą n.

Symbole:

·                    + – wskazuje, że elementy danego typu (płatki, pręciki) występują w dwóch okółkach, np. A₅₊₅ oznacza pręciki w dwóch okółkach, w każdym po 5 pręcików.

·                    ( ) – oznacza zrastanie się (częściowe lub całkowite) elementów należących do tego samego okółka, np. C₍₅₎ wskazuje, że koronę tworzy 5 zrośniętych ze sobą płatków; A₍₉₎₊₁ oznacza, że z 10 pręcików 9 zrosło się w rurkę (swymi nitkami), a dziesiąty jest wolny (niezrośnięty).

Symbole symetrii kwiatu (umieszczane na początku wzoru kwiatowego):

·                    * – symetria promienista kwiatu

·                    ↓ – symetria grzbiecista

zadanie 4

zadanie 6

 zadanie 9

KLASY 3 Przygotowania do sprawdzianu z ekologii (i do egzaminu)

 WYMAGANIA do sprawdzianu (i egzaminu) znajdziesz
TUTAJ 

wpis z datą  niedziela, 9 kwietnia 2017

 Daty testu z ekologii:
3e - 4.04.2018
3a, 3d - 6.04.2018
3c - 10.04.2018

 Jeśli chcesz zobaczyć jakie zadanie z ekologii było na egzaminie w roku 2017 kliknij TUTAJ
ZADANIA 1 i 3

Jak przygotować się do testu z ZOOLOGII? klasy 2

Koniecznie wejdź na podane poniżej strony

ZRÓŻNICOWANIE  KRÓLESTWA  ZWIERZĄT - kręgowce  http://www.ebiologia-gim4zory.pl/kregowce.php

na końcu podanej strony znajduje się link do testu - KONIECZNIE go pobierz i zrób.

Wejdź na e-podręczniki od rozdziału 1.1.7. Ryby - zwierzęta wodne do 1.1.12. Zróżnicowanie zwierząt (tylko kręgowce). Zwróć uwagę na wszystkie zadania, pytania i testy.

Jak przygotować się do sprawdzianu z GENETYKI ? klasy 3

Wymagania znajdziesz tutaj wpis z datą

poniedziałek, 6 lutego 2017

KRZYŻÓWKI  GENETYCZNE  DLA  OPORNYCH cz. I, II, III
http://www.ebiologia-gim4zory.pl/genetyka1.php
http://www.ebiologia-gim4zory.pl/genetyka2.php
http://www.ebiologia-gim4zory.pl/genetyka3.php

Popatrz na te zadania. Właśnie tego typu zadania musisz umieć rozwiązywać.

Układ nerwowy - przygotuj się do sprawdzianu

1. Budowa neuronu (komórki nerwowej)





dendryt - wypustka komórki nerwowej krótsza doprowadza impulsy nerwowe do ciała komórki
akson  - wypustka dłuższa komórki nerwowej przewodzi impulsy nerwowe od ciała komórki

osłonka mielinowa - Mielina to substancja wytwarzana przez komórki otaczające aksony komórek nerwowych. W ośrodkowym układzie nerwowym są to oligodendrocyty, natomiast w obwodowym układzie nerwowym są to komórki Schwanna (lemocyty).(nie musisz tego, co podkreślone wiedzieć)
Osłonka mielinowa izoluje akson (impuls nerwowy nie przeskakuje na inny akson) i przyspiesza przewodzenie impulsu.


synapsa - to miejsce połączenia komórek nerwowych (łączy akson jednej komórki nerwowej z dendrytem następnej)




Synapsa zamienia impuls nerwowy na neuroprzekaźnik wydzielany przez zakończenie aksonu. Dendryt odbiera cząsteczki neuroprzekaźnika (za pomocą receptorów) co powoduje znów wytworzenie impulsu nerwowego (prądu elektrycznego)

Między neuronami występują komórki glejowe - stanowią obok komórek nerwowych drugi składnik tkanki nerwowej. Czasami wszystkie rodzaje komórek glejowych określane są wspólnie jako neuroglej. Komórki glejowe pełnią różne funkcje: odżywiają komórki nerwowe, budują osłonki mielinowe i wykonują inne czynności wspomagające neurony.

Budowę komórki nerwowej i synapsy znajdziesz  tutaj

2. Budowa układu nerwowego
Ogólny plan budowy układu nerwowego znajdziesz tutaj

Ze względu na budowę można podzielić układ nerwowy na:
a) ośrodkowy w jego skład wchodzą: mózgowie (czyli mózg, móżdżek i rdzeń przedłużony) i rdzeń kręgowy
b) obwodowy ( w jego skład wchodzą nerwy czaszkowe i rdzeniowe)

Ośrodkowy układ nerwowy jako centrum kontroli czynności życiowych organizmu musi być szczególnie dobrze chroniony przed urazami i wpływem czynników zewnętrznych. Mózgowie i rdzeń kręgowy są osłaniane przez:

• elementy kostne – kości czaszki chronią mózgowie, a kanał kręgowy – rdzeń kręgowy;
• płyn mózgowo-rdzeniowy, będący przesączem osocza krwi, który amortyzuje wstrząsy i dostarcza do komórek nerwowych substancje odżywcze oraz odbiera z nich ich produkty przemiany materii;
• 3 błony zbudowane z tkanki łącznej, zwane oponami mózgowo-rdzeniowymi.

Rysunek przedstawia centralny (inaczej ośrodkowy) układ nerwowy i nerwy obwodowe

MÓŻDŻEK jest odpowiedzialny za:
a) utrzymanie równowagi
b) napięcie mięśni
c) koordynację ruchów

RDZEŃ  PRZEDŁUŻONY reguluje takie czynności jak:
a) oddychanie
b) praca serca
c) regulacja ciśnienia krwi
d) trawienie
e) utrzymanie stałej temperatury ciała

MÓZG - składa się z 2 półkul, z których każda działa nieco inaczej ale obie współpracują
Zobacz jak działają obie półkule tutaj


Kora mózgowa dzieli się na płaty.
a) czołowy
b) skroniowy
c) ciemieniowy
d) potyliczny

Budowę pola ruchowego możesz zobaczyć tutaj




Ze względu na sposób działania układ nerwowy można podzielić na:
a) somatyczny
b) autonomiczny (część współczulna i część przywspółczulna)

Somatyczny układ nerwowy - steruje pracą mięśni szkieletowych, umożliwia kontakt organizmu ze środowiskiem (za pomocą narządów zmysłów), jego działanie podlega naszej woli.

Autonomiczny układ nerwowy - kieruje pracą narządów wewnętrznych, procesami przemiany materii, jego działanie nie podlega naszej woli (choć możemy sobie je uświadamiać np. że szybciej bije nam serce na widok ukochanego)



To najlepszy rysunek jaki znalazłam. Ale jest błąd - przy jelicie, w układzie przywspółczulnym powinno pisać pobudzenie perystaltyki  (a nie pobudzenie przysadki)
Przypominam - perystaltyka to ruchy robaczkowe jelit, ruchy popychające pokarm w jelicie.

Wystarczy zapamiętać!
Część współczulna uaktywnia się w sytuacji zagrożenia oraz silnych emocji (zwiększa szybkość skurczów serca, rozszerza oskrzela, podnosi ciśnienie krwi ale spowalnia trawienie)
Część przywspółczulna odpowiada za relaks (spowalnia tętno, obniża ciśnienie krwi, zwęża oskrzela, pozwala spokojnie trawić pokarm)

3. Działanie układu nerwowego

Teraz zadanie
Na schemacie przedstawiono elementy łuku odruchowego.

Narysuj, przy pogrubionych kreskach na schemacie, strzałki ilustrujące kierunek przepływu impulsu nerwowego w każdym neuronie.

Podaj nazwę neuronu oznaczonego na schemacie literą X.

Jeśli masz z tym problem zajrzyj tutaj

O odruchach przeczytasz tutaj

Zadanka do zrobienia tutaj
                                   i tutaj
                                   i jeszcze tutaj

GRUCZOŁY DOKREWNE I HORMONY

Co trzeba wiedzieć i umieć z tego działu?
1. Jak rozmieszczone są najważniejsze gruczoły dokrewne? (To masz zaznaczone na ludziku - w zeszycie) zobacz aplikację nr1
2. Podwzgórze (część mózgu) wpływa na wydzielanie hormonów niektórych gruczołów ale nie bezpośrednio tylko przez przysadkę mózgową. patrz tutaj

3. WAŻNIEJSZE  HORMONY (i ich działanie):

HORMONY  PRZYSADKI  MÓZGOWEJ

•  somatotropina (hormon wzrostu) pobudza wzrost kości długich czyli pobudza organizm do ogólnego wzrostu ciała. niedobór - powoduje karłowatość; nadmiar - u młodych ludzi gigantyzm (nadmierny wzrost), u dorosłych - akromegalia (rozrost kości dłoni, stóp i twarzy)
• hormony tropowe (kierunkowe) pobudzają nadnercza, gonady (jądra lub jajniki), tarczycę do wydzielania ich hormonów
• prolaktyna* pobudza wytwarzanie mleka w gruczołach mlecznych
• oksytocyna* wywołuje skurcze macicy (przy porodzie)

• wazopresyna* reguluje ilość wody w moczu. niedobór - nadmierne wydalanie moczu może powodować odwodnienie organizmu; nadmiar - zbyt dużo wody jest zatrzymywane w organizmie

 HORMON  SZYSZYNKI

• melatonina - reguluje rytm dobowy, ułatwia zasypianie i sen (uwalniana jest głównie w nocy)

HORMONY  TARCZYCY

• tyroksyna (nazywana rzadziej tetrajodotyroniną) i trójjodotyronina* - przyspieszają przemianę materii (metabolizm). przy niedoborze - metabolizm jest zwolniony, niestety procesy myślowe też ulegają spowolnieniu co może powodować problemy w nauce, przy nadmiarze - metabolizm jest przyspieszony (co wyniszcza organizm) hormony te mają w swojej budowie cząsteczki jodu (pierwiastka dość rzadkiego - obecnego w rybach morskich, glonach morskich i tzw. owocach morza - czyli małych żyjątkach morskich typu krewetki, homary, ośmiornice itp.)
• kalcytonina - obniża we krwi stężenie jonów wapnia, powoduje, że gromadzą się one w kościach

HORMON  PRZYTARCZYC

• parathormon - jest antagonistą kalcytoniny (działa przeciwnie) - obniża ilość wapnia w kościach - podnosi stężenie jonów wapnia we krwi

HORMONY  TRZUSTKI

• insulina - obniża poziom glukozy (cukru) we krwi (powoduje zamianę glukozy w glikogen i odkładanie w tej postaci w wątrobie)  niedobór - cukrzyca; nadmiar - omdlenia (z powodu zbyt niskiego poziomu cukru we krwi) więcej informacji o cukrzycy
• glukagon - działa antagonistycznie - podnosi poziom cukru we krwi (powoduje zamianę glikogenu w wątrobie w glukozę)

HORMON  NADNERCZY

• adrenalina (hormon walki i ucieczki) - stawia organizm w stan gotowości (podnosi ciśnienie krwi, podnosi poziom cukru we krwi, przyspiesza tętno i częstotliwość oddechów, kieruje krew do mózgu i mięśni, niestety zmniejsza dopływ krwi do jelit co skutkować może bólem brzucha na klasówce, częściowo znosi czucie bólu)

HORMONY  GONAD (PŁCIOWE)

• estrogeny - u kobiet - warunkują rozwój cech płciowych (budowa zewnętrznych narządów płciowych, kobieca sylwetka), powodują dojrzewanie komórek jajowych 
• progesteron - u kobiet - odpowiada za utrzymanie ciąży
• testosteron - u mężczyzn - w życiu płodowym wpływa na wykształcenie się narządów płciowych męskich, odpowiada za rozwój cech męskich u dojrzewających chłopców i utrzymanie ich u dorosłych mężczyzn (męska sylwetka, obniżony głos, zarost), przyspiesza rozwój mięśni

* - oznacza, że nie musisz tego wiedzieć (no chyba, że marzysz o szóstce)
4. Jak działa układ hormonalny? 

Każdy hormon działa na konkretny narząd lub wywołuje konkretną reakcję w organizmie. Skąd hormony "wiedzą", pod jaki adres mają trafić? Otóż tkanki docelowe, którym dany hormon jest potrzebny do regulacji ich pracy, mają na powierzchni komórek takie miejsca, które potrafią go rozpoznać i przechwycić z przepływającej krwi. Są to tzw. receptory. Dzięki takiemu porządkowi hormony działają swoiście, tylko na przypisane im narządy docelowe, nie wtrącając się do pracy innych.

• Sprawdź ile potrafisz (dobrze radzę) zrób te łatwiutkie zadania 

Informacje dla klasy 1b - Jak przygotować się do testu o roślinach?

Po pierwsze: trzeba zapoznać się z informacjami na stronie http://www.ebiologia-gim4zory.pl/rosl_budowa.php
oraz http://www.ebiologia-gim4zory.pl/rosl_krolestwo.php
Po drugie: trzeba wykonać testy, które są do pobrania na końcu strony.
Uwaga! e-podręczniki już nie istnieją.
Tak jak umawialiśmy się 30% pytań wezmę z tych stron i testów.
Po trzecie: kto myśli o lepszej ocenie niż dopuszczający przygotowuje się w oparciu o zagadnienia podane tutaj